Introduksyon
Ang kasaysayan ng Cambodia ay hindi maihihiwalay mula sa mga kolonyal na patakaran ng mga Pranses na nagbigay ng malalim na epekto sa kani-kanilang kultura, pulitika, at ekonomiya. Mula 1863, ang Cambodia ay naging isang protectorate ng Pransya, at ang mga epekto ng pananakop na ito ay naramdaman sa maraming larangan ng buhay. Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang mga pamamaraan at patakarang kolonyal na ipinatupad ng Pransya, ang kanilang mga dahilan sa likod nito, at ang mga reaksyon ng mga Cambodian laban sa mga patakarang ito.
Unang Bahagi: Pagpupuno ng Kapangyarihan ng mga Pranses
Ang pagpasok ng mga Pranses sa Cambodia ay hindi nagmula sa isang simpleng layunin ng dominasyon kundi sa pagsulong ng kanilang interes sa rehiyon ng Indochina.
1.1. Protectorate sa ilalim ng mga Pranses
- Noong 1863, isang kasunduan ang nilagdaan ni Norodom I, ang hari ng Cambodia, na naglagay sa bansa sa ilalim ng pangangalaga ng Pransya.
- Ang kasunduang ito ay nagbigay ng proteksyon sa Cambodia mula sa mga panghihimasok ng Siam at Vietnam.
1.2. Pag-usbong ng Colonial Administration
- Ang mga Pranses ay nagpatupad ng isang sistema kung saan itinayo ang mga lokal na pamahalaan na pinamumunuan ng mga kinatawan mula sa Pransya, na tinawag na Resident Superior.
- Ang dual system ng gobyerno ay nagbigay ng simbolikong kapangyarihan sa mga hari ngunit sa pawagging tunay na kontrol sa lahat ng aspeto ng gobyerno at pamumuhay sa mga Pranses.
Ikalawang Bahagi: Epekto ng Pananakop sa Ekonomiya
2.1. Control ng mga Yaman
- Sa ilalim ng pamamahala ng Pransya, ang mga yaman ng Cambodia tulad ng goma, bulak, at palay ay lubos na pinagsamantalahan para sa mga interes ng Pransya.
- Karamihan sa mga produktong agrikultural ay iniluluwas patungo sa Pransya sa pamamagitan ng naitatag na mga sistema ng transportasyon.
2.2. Mataas na Buwis at Paghihirap ng mga Lokal
- Nagpatupad ang mga Pranses ng mataas na buwis na nagdulot ng matinding paghihirap sa mga lokal na mamamayan.
- Kung hindi makakabayad ng buwis, ang mga taga-Cambodia ay pinipilit na magtrabaho sa mga proyektong pang-imprastraktura sa ilalim ng corvée labor.
2.3. Kulturang Pranses at Pagsasanay sa mga Lokal
- Itinaguyod ng mga Pranses ang kanilang pananaw sa edukasyon at kultura sa mga lokal na tao.
- Nagbigay ito ng pagkakataon sa ilang mga Cambodian na magkaroon ng edukasyon at maging mga tagapamagitan sa pagitan ng mga mananakop at ng katutubong populasyon.
Ikatlong Bahagi: Nasyonalismo at Reaksyon ng mga Cambodian
3.1. Simula ng Nasyonalismo
- Mula dekada 1930, ang mga sentimyento laban sa kolonyalismo ay nagsimulang lumaganap sa puso ng mga Cambodian.
- Maraming mga nakapagtapos ng Unibersidad ang nagsimulang bumangon at magpahayag ng kanilang mga saloobin laban sa pamahalaan.
3.2. Buwis na Protesta
- Noong 1916, isang malaking demonstrasyon ang isinagawa ng mga magsasaka bilang pagtutol sa mataas na buwis na ipinataw ng mga Pranses.
- Ang pagkilos na ito ay naging simbolo ng pagsalungat at nagbigay-diin sa kakulangan ng representasyon para sa mga lokal na mamamayan sa ilalim ng pamahalaang Pranses.
3.3. Bard Incident ng 1925
- Isang insidente noong 1925 na nagresulta sa pagpatay kay Felix Bardz, isang French resident, ay nagbigay-sigla sa nasyonalismong Cambodian.
- Ang insidenteng ito ay ginamit bilang propaganda ng mga kilusang laban sa pamahalaan, na patuloy ang pag-unlad hanggang sa mga sumunod na dekada.
Ikaapat na Bahagi: Ang Hirap sa Higanteng Pagbabago
Saksi ang Cambodia sa maraming pagbabagong dala ng kolonyalismo, ngunit ang mga pagbabagong ito ay hindi nagdala ng kaunlaran kundi higit na hirap sa mga lokal na mamamayan.
- Sa kabila ng ilang pag-unlad sa imprastruktura at edukasyon, ang tunay na kapangyarihan ay nanatili sa mga Pranses, na nagdulot ng mas malubhang inequality sa lipunan.
Konklusyon
Ang mga patakaran at pamamaraan ng mga Pranses sa Cambodia ay naghatid ng malalim na epekto sa bansa—mga pamahalaan, kultura, at, higit sa lahat, sa mga tao. Samantalang nagbigay ito ng ilang pagsasaayos sa mga yaman at imprastruktura, hindi nito natugunan ang tunay na pangangailangan at karapatan ng mga tao upang makamit ang kanilang kalayaan at kahulugan ng tunay na pamamahala. Ang kasaysayang ito ng colonization ay nagsisilbing aral na hindi dapat kalimutan ng mga susunod na henerasyon.
pamamaraan at patakarang kolonyal ng mga Pranses sa Cambodia ang pagpapalawig ng
kapangyarihang politikal ng Great Britain sa malaya ay nagsimula noong [Musika]
18749 na kumilala kay Abdullah bilang sultan ng pera kapalit ang pagtanggap ng sultan ng British resident na
magsisilbing tagapayo sa lahat ng bagay maliban sa relihiyon at kaugalian ng mga Malay kasunduan ng
pang inilunsad niya noong Hunyo 1948 ang malayan emergency o anti-bribery
makapagtatag ng estadong ng mal Chin Peng tawag sa lugar o rehiyon kung saan
nagtatagpo ang iba't ibang mga kultura at pangkat etniko melting
pot isang paraan ng pananakop kung saan pag-aaway-away ng mananakop ang mga lokal na pinuno o mga naninirahan sa
isang lugar divide and rule policy Ito ay tumutukoy sa kinatawan ng mga
British sa kanilang kolonya noong panahon ng kolonyalismo
Residence panor Chin Peng melting Pat divide and rule policy Residence imperyong
kimmer mula ika si hanggang ik siglo ang imperyong kimer sa Cambodia ang isa sa p makapangyarihang estado sa
rehiyon ang kabisera nitong anor ay sentro ng kalinangang Hindu buddhist at nagtataglay ng mga engrandeng templo at
imprastruktura ngunit pagdating ng ika na siglo nangibabaw ang kapangyarihan ng kaharian ng ayaya sa sayam pinabagsak
ang imperyong kimer at itinalaga na lamang basalo o basal State Mula noon ay hindi na nakabawi pa ang
kimer ang ilang teritoryo nito ay nasakop din ng katabing Vietnam ngunit napanatili pa rin ng Cambodia ang
kanyang maharlikang pamilya kahit walang kapangyarihang politikal naipit din sa tunggalian ng
sayam at Vietnam ang Cambodia sa siames Vietnamese war noong 1841 to 1845 na nag dulot ng pagpapatupad ng maraming mga
patakarang siamese at Vietnamese sa bansa sa kabila nito sinikap pa rin ng Cambodia na ipaglaban ang soberanya nito
at magkamit ng kalayaan sa pamumuno ni ang Dong para tuluyang maisalba ang Cambodia
sinikap ni ang Dong na kuhanin ang suporta ng mga Europeo katulad ng mga British para hindi ganap na masakop ng
sayam o Vietnam namatay si ang Dong noong 1860 ipinagpatuloy ni norodom I 1
panganay na anak ni ang Dong ang nasimulan ng kanyang ama hanggang noong
1863 napapayag ng mga Pranses si norodom de 1 sa isang kasunduan na maglalagay sa Cambodia sa ilalim ng kapangyarihan ng
France bilang isang protectorate sa ilalim ng kasunduang ito magbibigay proteksyon ang France sa
Cambodia laban sa anumang Intrusion ng sayam o ng Vietnam ngunit kapalit naman nito ang ilang
Kalayaan Paano napasakamay ng pransya ang indochina sa simula ang indochina ay
binubuo lamang ng ilang malalayang estado din naglaon ito ay pinag-isa ni
Emperador galong isang Prinsipeng anam sa tulong ng mga Pranses ang pagkamatay ni galong noong
1820 ay nagdulot ng kaguluhan sa bansa ang mga pinunong sumunod sa kanya Ay nagpasimula ng kampanyang laban sa mga
dayuhan na naging sanhi ng pagpatay sa mga misyonero at tagapayong Pranses bunsod ng pangyayaring ito puwersahang
sinakop ng mga Pranses ang teritoryo na nauwi sa isang kasunduang pangkapayapaan sa kasunduang ito sinakop
ng France ang kabuuang kahariang anam din naglaon ang Cambodia ay inangkin din ng mga Pranses bilang
protectorate naging parte ng french indochina ang kasama ang Vietnam at
Lao ang protectorate ay tumutugon sa isang bansang may sariling pamahalaan
ngunit kontrolado ng isang panlabas na kapangyarihan napanatili ng Cambodia ang kanyang maharlikang pamilya ngunit ang
mga Pranses ang may tunay na kapangyarihan pagdating sa pulitika panlabas na ugnayan
kahit na sa mga imprastruktura at likas na yaman sa pagdaan ng may higit na l5 taon
ang mga Pranses ay hindi naging mapaghanap at tunay na napakinabangan ni Haring norodom the 1 ang tulong militar
na ipinagkaloob nito sa bansa nasa wata ng hukbong militar ng France ang serye ng mga rebelyong naganap sa
bansa ngunit noong 18 70 sa nakitang kawalan ng kakayahan ni Haring norodom de 1 sa pamamahala unti-unting kinontrol
ng mga Pranses ang bansa gayun paaman ang unang AP taon na pagiging protectorate ng France ay nagligtas sa
kaharian na madomi at mahati sa pagitan ng mga siames at British nang mamatay si Haring norodom
the 1 siya ay Pinalitan ng kanyang na si sowat na nakipagtulungan sa mga Pranses kung kaya't matapos ang 20 taon
maraming Lansangan na ang naitatag sa Cambodia at libo-libong ektarya na ang natatamnan ng plantasyon ng
goma kasabay ng gradwal na pagkontrol sa ekonomiya ng bansa kinontrol din ng mga Pranses ang administrasyon ng pamahalaan
nito ng mga nahong ito representative colonial ang pinal ng pamahalaan ng mga Pranses ang Cambodia ay pinamahalaan ng
isang resident superior sa ngalan ng administrasyong kolonyal ng France ang resident superior ang
kinikilalang makapangyarihang autoridad na siyang nakapangyayari sa implementasyon ng mga alituntunin at
batas sa bansa dual system o dalawahan ang naging sistema ng pamamahala ng mga Pranses sa
Cambodia ang bansa ay hinati sa dalawang SONA ang Royal zone na sumasaklaw sa paligid ng kabiserang Nom pen kung saan
pinanatili ang simbolikong awtoridad ng hari at ang colonial zone na sumasaklaw sa pangkalahatang bahagi ng bansa na
tuwirang pinamahalaan ng mga Pranses bagama't kontrolado ng mga Pranses ang bansa Hinayaan ng mga
Pranses na ipagpatuloy ng monarka ang kanyang nabawasang kapangyarihan sa kabila ng pagkakahati
ng bansa sa dalawang SONA itinatag ng mga Pranses ang isang sentralisadong sistema ng pamamahala na may halong
Modelong bureaucratic Nagtalaga ang mga Pranses ng iba't ibang ministro at kagawaran kung saan itinalaga ang mga
opisyal ng Cambodia na napangibabawan pa rin naman ng mga Pranses kasabay ng pamamahalang ito
ipinakilala rin ng mga Pranses ang wika sistemang edukasyon at kulturang Pranses sa mga cambodian ito ay lumikha ng antas
ng mga edukadong indibidwal na karaniwang nagsisilbing tagapamagitan sa pagitan ng administrasyong kolonyal at
katutubong populasyon pili sa kahon sinikap niyang kuhanin ang suporta ng mga Europeo upang
hindi ganap na masakop ng sayam o Vietnam ang Cambodia
ang Dong sumasaklaw ito sa pangkalahatang bahagi ng bansa na na tuwirang
pinamamahalaan ng mga Pranses colonial zone lumagda sa kasunduan na naglagay sa
Cambodia sa ilalim ng kapangyarihan ng France bilang isang protectorate norodom the
1 kinikilalang makapangyarihang awtoridad na siyang nakapangyayari sa implementasyon ng mga alituntunin at
batas sa bansa na naging patakaran ng mga Pranses sa Cambodia resident
superior tumutugon sa isang bansang may sariling pamahalaan ngunit kontrolado ng isang panlabas na
kapangyarihan [Musika] protectorate kung ikaw ang nasa katayuan
nina ang Dong at norodom the 1 gagawin mo rin ba ang kanilang naging estratehiya para mapanatili ang kaharian
ng Cambodia papasok ka rin ba sa kasunduan kasama ang mga Pranses Bakit oo o bakit
hindi bagaman hindi masyadong namuhunan ang mga Pranses sa Cambodia unti-unti pa ring nabago ang lipunan ng Cambodia ang
nomen ay mas naplano ayon sa disenyong urban ng mga siyudad sa France nagkaroon ng mga plantasyon ng rubber bulak mais
at palay na iniluluwas naman ng mga Pranses madaling na iluwas ang mga produksyong
agrikultural dahil sa mga ipinatayong sistema ng transportasyon na nagkokonekta sa nomen sa mga loobang
siyudad ng Cambodia tinulungan din ng mga Pranses ang Cambodia naibalik ang kadakilaan ng
anchor at ng Imperyong kimer sa pamamagitan ng pagbabalik tanaw at pag-aaral sa mayamang sinaunang
kasaysayan nito Ngunit kahit may ilang pagbabagong ipinatupad ang mga Pranses upang
palaguin ang lokal na ekonomiya hindi pa rin ito naging sapat upang mapagbuti ang kalidad ng pamumuhay ng mga taga
Cambodia patuloy pa rin ang pangingialam ng mga Pranses sa kanilang politika at Nawalan
na ng tunay na kapangyarihan ang monarkiya naging mataas din ang paniningil ng buwis kung hindi naman
makababayad ng buwis sa pilitang paggawa sa loob ng si araw sa mga imprastruktura katulad ng paggawa ng mga daan o corvi
labor ang kapalit na serbisyo tugon ng mga cambodian sa pamahalaang Pranses noong 1916 ipinakita ng mga
cambodian ang kanilang pagkadismaya sa pagpapataw ng buwis ng mga Pranses sa pamamagitan ng isang demonstrasyon ng
mahigit sa 100 libong magsasaka sa nomen Upang umapila sa hari naging mapaya pa naman ang
demonstrasyon ngunit hindi ito pinalagpas ng mga Pranses nagkaroon ng pag-aaresto at pagkulong sa mga
pinaghihinalaang instigator ng demonstrasyon noong 1925 si Felix Luis bardz isang French
resident sa probinsya ng Kampong nang ay napas lang ng mga taga krang Liv dahil sa insidente tungkol sa bus ayon sa
imbestigasyon pinaslang si bardz dahil sa pinarusahan nito ang ilang cambodian na hindi nakapagbayad ng tamang
buwis matapos ang insidente inaresto ang maraming tagang le at pinarusahan ang mga
nagkasala bilang parusa rin sa pamayanan binago ang pangalan ng nayon sa derit chan na nangangahulugang makahayop at
inutusan ang mga lokal na pinuno na magtayo ng estupa sa lugar kung saan napaslang si
bardz ginunita ng nayon ang insidenteng ito sa sumunod na 10 taon sa pamamagitan ng isang seremonyang buddhist bilang
pampalubag loob lahat ng gastos Para rito ay nanggaling din sa Buwis na nakolekta mula sa mga
tao ang insidente ng 1925 ay inaalala hanggang ngayon at nakintal sa isip ng mga tag Cambodia nagamit din
ito sa ilang mga propaganda para sa nasyonalismo at sa mga kilusan laban sa mga
Pranses ang bard incident noong 1925 ang nag-iisang tala ng krimen o paglaban sa pamahalaang kolonyal ng France sa
Cambodia bago ang mga kilusang nasyonalista [Musika]
pagdating ng 1930s nagsimula ang mga sentimyentong laban sa kolonyal na pamahalaan at laban
sa monarkiya marami sa mga ito ay nasimulan ng mga cambodian na nakapag-aral sa
Unibersidad unti-unti nabuhay ang nasyonalismo sa mga cambodian noong 1936 sinimulang ilathala nina son
ngok Tan at pak Chun ang nagar bata isang diyaryo sa wikang k binatikos nito ang maraming polisiyang kolonyal
pang-aabuso sa mga kanayunan kawalan ng oportunidad para sa mga kimer hindi pantay na pagtingin sa mga kimer at
Vietnamese at ang patuloy na intron ng mga Pranses sa kanilang bansa Word Hunt bilang parusa sa mga tagang
Liv binago ang pangalan ng nayon sa deran na nangangahulugang makahayop
ang bardz incident ng 1925 ang nag-iisang tala ng krimen o paglaban sa pamahalaang kolonyal ng France sa
Cambodia bago ang mga kilusang nasyonalista noong 1916 ipinakita ng mga cambodian
ang kanilang pagkadismaya sa pagpapataw ng buwis sa pamamagitan ng isang demonstrasyon ng mahigit sa 100
libong magsasaka noong 1936 sinimulang ilathala nina son ngok
Tan at pak Chun ang diyaryo sa wikang nagara vata diaryo sa wikang kimer na bumati sa maraming polisiyang
kolonyal mula Pilipinas man hanggang Cambodia Bakit maraming pag-aalsa noong panahon ng kolonyal ang nagsisimula
dahil sa [Musika] buwis l
Heads up!
This summary and transcript were automatically generated using AI with the Free YouTube Transcript Summary Tool by LunaNotes.
Generate a summary for freeRelated Summaries

Pamamaraan at Patakarang Kolonyal ng mga Pranses sa Cambodia
Tuklasin ang mga pamamaraan at patakarang kolonyal ng mga Pranses sa Cambodia sa artikulong ito.

Pamahalaan at Patakarang Kolonyal ng mga Pranses sa Cambodia
Tuklasin ang mga metodong ginagamit ng mga Pranses sa Cambodia at ang epekto ng kanilang kolonyal na pamamahala.

Pamamaraan at Patakarang Kolonyal ng mga British sa Burma
Tuklasin ang sistema ng kolonyalismo sa Burma sa ilalim ng British at ang epekto nito sa lipunan.

Pamamaraan at Patakarang Kolonyal ng mga British sa Burma: Isang Pagsusuri
Tuklasin ang mga polisiya ng mga British sa Burma at ang kanilang epekto sa lipunan at kultura ng bansa.

Pamamaraan at Patakarang Kolonyal ng mga Amerikano sa Pilipinas
Tuklasin ang mga patakarang kolonyal ng mga Amerikano sa Pilipinas at ang mga epekto nito sa ating kasaysayan.
Most Viewed Summaries

A Comprehensive Guide to Using Stable Diffusion Forge UI
Explore the Stable Diffusion Forge UI, customizable settings, models, and more to enhance your image generation experience.

Mastering Inpainting with Stable Diffusion: Fix Mistakes and Enhance Your Images
Learn to fix mistakes and enhance images with Stable Diffusion's inpainting features effectively.

How to Use ChatGPT to Summarize YouTube Videos Efficiently
Learn how to summarize YouTube videos with ChatGPT in just a few simple steps.

Pag-unawa sa Denotasyon at Konotasyon sa Filipino 4
Alamin ang kahulugan ng denotasyon at konotasyon sa Filipino 4 kasama ang mga halimbawa at pagsasanay.

Ultimate Guide to Installing Forge UI and Flowing with Flux Models
Learn how to install Forge UI and explore various Flux models efficiently in this detailed guide.